Merhum Hattat Hâmid'in, sülüs ile yazdığı Eûzü-Besmelesi. |
“Eûzübillahimineşşeytânirracîm” ile “Bismillahirrahmânirrahîm” sözleri.
Birincisine Eûzü, ikincisine Besmele, ikisine birden “Eûzü Besmele” denir.
Eûzünün mânâsı; “Allah’ın rahmetinden uzak olan ve gazâbına uğrayarak dünyâ ve âhirette helâk olan şeytandan, Allahü teâlâya sığınırım, korunurum, O’ndan yardım beklerim.” Besmelenin mânâsı ise; “Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın ismi ile başlarım.” Geniş mânâsı ise; “Her var olana, onu yaratmakla iyilik etmiş ve varlıkta durdurmakla, yok olmaktan korumakla iyilik etmiş olan Allahü teâlânın yardımı ile bu işi yapabiliyorum. Ârifler, O’nu ilâh olarak tanıdı. Âlemler, O’nun merhameti ile rızık buldu. Günâh işleyenler, O’nun rahmeti ile Cehennem’den kurtuldu.” demektir.
Besmelede Allahü teâlânın üç ism-i şerîfi geçmektedir. Bunlar; Allah, Rahmân ve Rahîm’dir. Allahü teâlâ Kur’ân-ı kerîme bu üç ismi ile başladı. Çünkü insanın üç hâli vardır: Dünyâ, kabir ve âhiret hâlleri. İnsan, Allahü teâlâya ibâdet ederse, dünyâda işlerini kolaylaştırır. Kabirde ona acır, âhirette günâhlarını affeder. Bütün bunlar bu üç isimde toplanmıştır
Helâl olan ve yapılmasına izin verilen işleri yaparken besmele çekilir. Meselâ; yemeğe, işe başlarken, kapıyı açarken, elbiseyi giyerken besmele çekilir. Haram bir işi yaparken besmele söylenmez. Levh-i mahfûzda ilk yazılan, ilk insan ve ilk peygamber olan Âdem’e (aleyhisselâm) Allahü teâlâ tarafından ilk gönderilen Besmeledir.
Peygamberimiz "sallallahü aleyhi ve sellem" buyurdular ki:
Kur’ân-ı kerîme saygı göstermek “Eûzü besmele” okuyarak başlamakla olur. Kur’ân-ı kerîmin anahtarı besmeledir. Hoca çocuğa, besmele okur, çocuk da söyleyince, Allahü teâlâ, çocuğun ve anasının ve babasının ve hocasının Cehennem’e girmemesi için senet yazdırır.
Besmele ile başlanmayan her iş bereketsizdir.
Abdullah ibni Mes’ûd "radıyallahü anh" hazretleri buyurdu ki: “Cehennem’de azâb yapan on dokuz melekten kurtulmak isteyen Besmele okusun! Besmele on dokuz harftir.”
Kaynak: Yeni Rehber Ansiklopedisi Cilt 7, s. 61-62